ઊનાળાની ‘રામાયણ’
ૐ
ઊનાળા ની ‘રામાયણ’
ઊનાળા નું વેકેશન શરૂ થાય એટલે દિવસભર ધિંગા-મસ્તિ. પહેલુ અઠવાડિયુ મોજ-મજા અને શાહી રીતે જાય..મોડા સૂવાનુ, મોડા ઊઠવા નુ, મનફાવે ત્યારે જમવાનુ! આપડા આ વર્તન થી ઘરનાં ની હાલત શું થતી હશે એ વિચાર આવે ખરો પણ તરત અલોપ પણ થઈ જાય!આપડે આપડી મસ્તી માં મસ્ત! હહાહાહા.. દીનચર્યા વિશે કોઇ કાંઇ કહે તો તરત કહી દઇએકે વેકેશન છે. ઘરનાં પણ પહેલુ અઠવાડિયુ હસી-ખુશી થી પસાર થવા દે. પણ પછી ઘરનાં વડિલો દાદા-દાદી આગળ આવે અને આ પરિસ્થિતિ નો હલ કાઢે જેથી છોકરાઓ નો આનંદ ઓછો ન થાય અને ઘર નુ વાતાવરણ સમતોલ રહે. પધ્ધતિસર ની દિનચર્યા નક્કી થાય..અને બધુ ઠેકાણે પડે!
અમારે ત્યા પણ દિનચર્યા નક્કી થતી..ઉઠી નાહી સૂર્ય ને જળ ચડાવી ચા-નાસ્તો કરી, ઘરનાં કોઈ કામ માં મદદ કરી જમી બપોરે અવાજ વગર ની રમત રમવા ની અને ૪થી૫ નાં સમય માં’રામાયણ’ વાંચી સંભળાવાની. જયા(દાદી) એમને અમે નામ થી બોલાવતા, શાન્તાબા (નાની), અને મુક્તાબા ફેબા નાં સાસુ મુખ્ય સાંભળનાર અને હું કથાકાર! મને રામાયણ નાનપણ માં સાંભળવી અને વાંચી દેવી ખૂબ ગમતી. વેકેશન પતતા -પતતા રામાયણ પણ પતાવવી. પણ શરૂ આત અધરી બનતી કા.કે મિત્રો અને ભાઈ-બહેનો ને એ સમયે જ જાત જાત ની રમતો રમવા નું સૂજે! ફ્રીજ માં થી ચોકલેટ અને ઠંડુ રસના શરબત પણ ત્યારે જ જાણે નીકળતુ હોય એવુ લાગે! સ્વાદિષ્ટ નાશ્તા ની સુગંધ પણ ચારે બાજુ થી આવતી હોય એવુ લાગે! એવુ પ્રતિત થાય જાણે રાક્ષસો વિશ્વામિત્ર નાં યજ્ઞ માં હાડકા ફેંકતા હોય! બે-ત્રણ દિવસ આમ ને આમ જાય..પછી સામે બેઠેલી દેવીઓ ને પણ ખ્યાલ આવે..અને નિયમ કાઢે આસ-પાસ કોઈએ અવાજ-ઈશારા ન કરવા અને શાંતિ થી રામાયણ સાંભળવી. ધીરે-ધીરે મારા ૧-૨ મિત્રો પણ જોડાય. અયોધ્યાકાન્ડ આવતા બધુ સેટ થઇ જાય.. બ્રેક માં સવાલ-જવાબ પણ થાય, કોઈ ભજન પણ ગાઈદે, દાદી-નાની પોતાના આધ્યાત્મીક અનુભવો પણ સંભળાવે..બધા ને મજા આવવા માંડે અને ૧ નાં ૨ કલાક રામાયણ નાં થઈ જાય! પણ કિષ્કિંધા કાન્ડ થોડો બોરીંગ લાગતો..કા.કે કથાકાર ની નજરે કહુ તો ઘણી વાર એ સમયે મારા વ્હાલા મિત્રો રૂમાલ પાથરી ને કોડા રમતા હોય! અને કોડા લૂંટવા ની જપા-જપી માં પકડાય પણ જાય પછી ડમ-શેરાડ્સ શરૂ થાય! પણ સુંદર કાન્ડ માં બધા ને ખૂબ મજા પડતી, બધા સમયસર આવી જતા અને હનુમાનજી નાં પરાક્રમો સાંભળવા નો અનેરો આનંદ થતો પછી તો બીજા દિવસ ની રાહ જોતા અને આ લંકાકાન્ડ સુધી એક ધારો રસ જળવાઈ રહેતો.
આમ ઊનાળા નું વેકેશન અને ઊનાળા ની ‘રામાયણ’ પુરી થતી!
-ધારાભટ્ટ-યેવલે
સાક્ષરતા ની શિક્ષા
ૐ
સાક્ષરતા ની શિક્ષા
શિક્ષક એક એવું નામ હોય છે જેની છવિ મનમંદિર માં ઊભરતા જ સાક્ષાત દંડવત્ કરવા નું મન થાય. મા-બાપે ભલે જીવન દિધું હોય પણ જીવન જીવવા નાં પાઠ આપણને આપણા શિક્ષક પાસેથી મળે છે.
સ્કૂલ કાળ માં શિક્ષક એક વિદ્યાર્થિ માટે સર્વસ્વ હોય છે. આગવી પ્રતિભા, પોતાનું જ્ઞાન, શિસ્તતા, સદાચાર, સંયમી, અસુલોનાં પાકા, દયાળું, લોભ અને લાલચરહિત શિક્ષકો વિદ્યાર્થિ નાં જીવન માં જીવનભર માટે અનમિટ છાપ છોડી જાય છે.
જ્યારે બાળક ને સ્કૂલ માં બેસાડી એ તો થોડા દિવસ રડે ન જવાની જીદ કરે, પણ શિક્ષક નાં પ્રેમાળ સ્વભાવ નાં લીધે પછી તો રજા નાં દિવસે પણ સ્કૂલે જવાની જીદ કરે! માટે આજ-કાલ કિંડર ગાર્ડન ની શિક્ષિકા માં ભણાવવા સિવાય નાં પણ ગુણોં નુ રેક્રુટમેન્ટ કરવા માં આવે છે. નાના હોય ત્ચારે આપણને કોઈ એક શિક્ષક ખૂબ ગમે. ખાસ કરીને છોકરીઓ તો ધરમાં પણ એમની જ નકલ કરે અને એમની જ વાતો! સ્કૂલ મા શું ચાલી રહ્યુ છે એ જાણવા પેરેન્ટઝ પણ પેરેન્ટીંગ નાં ભાગ રૂપે છોકરાવ ને ટીચર ની નકલ કરવા કહેતા હોય છે. જેથી શિક્ષક નો ખ્યાલ આવે.
બીજો આ કોન્સેપ્ટ મને ખૂબ ગમ્યો. મારી સ્કૂલ માં પણ હતો. ટિર્ચસ ડે ઉપર વિદ્યાર્થિ પોતાના મનગમતા અથવા ન ગમતા’પણ’ ટીચર બની ને આવે. આબે હૂબ ટીચર ની નકલ કરવા ની! બોલવા થી લઈ ને પહેરવેશ સુધી! એ દિવસે બધી જ છૂટ! અને દિવસ નાં અંતે જે વિદ્યાર્થિ એ બેસ્ટ એક્ટિંગ કરી હોય એને પુરસ્કાર! શિક્ષક નો પ્રભાવ એટલો હોવો જોઈએ કે વિદ્યાર્થિઓ ને એમનું અનુકરણ કરવું અનેમોટાં થઈ ને શિક્ષક થવા નું મન થાય!
પણ ધણી વાર ઊલ્ટુ પણ થતુ હોય છે! વિદ્યાર્થિ ને સ્કુલે જવાનુ મન ન થાય! અને શિક્ષક નાં કારણે કોઇ એક વિષય પર જીંદગીભર નો અણગમો રહી જાય છે! આજ નાં દોર માં જ્યારે અવનવાં કિસ્સાઓ સાંભવા મળે છે જેમ કે શિક્ષકે શિક્ષા દેવાથી વિદ્યાર્થિ નુ અવસાન, અસામાજીક વર્તન કે સોશિયલ ક્રાઇમ! ત્યારે મન ની અંદર બેસાડેલી મૂર્તિ ડગમગી જાય છે. અને અનાયાસ જ જેના મોઢે આર્શિવચન સાંભળવા ટેવાયેલા હોઈએ એમને માટે નિસાસા નિકળી જાય છે! તમને પણ મન માં જરૂર પ્રશ્ન ઊઠશે કે શિક્ષા માટે સાક્ષર કરવા મોકલેલા વિદ્યાર્થિ ને આ તે કેવી સાક્ષરતા ની શિક્ષા?
-ધારાભટ્ટ-યેવલે
જંગલ મેં મંગલ
ૐ
જંગલ મેં મંગલ
પોતાની જાત ને પ્રોત્સાહિત કરવા આપડા ઈતિહાસ માં અનેક મહિલાઓ ના કિસ્સાઓ છે..પણ, આજ-કાલ નાં ફાસ્ટ જમાના ની વાત કરું તો કૈટિ પેરિ નો ‘રોર ‘ નામનો મ્યુઝિક વિડિયો જોઇને પણ ખાસ્સું એવું પ્રોત્સાહન મળે!
હા..ભારત છોડી ને વિદેશ આવ્યા હોય ત્યારે આવું જ કાંઇક દ્રશ્ય નજર સામે આવી ને ઉભું રહે! એવું લાગે જાણે ‘જંગલ ‘ માં આવી ગયા હોય! શરૂઆત માં જરાય ન ગમે. દર ૨-૩ દિવસે ધરનાં ની યાદ આવે અને પોતાના ર્નિણય ઉપર વારંવાર પ્રશ્ન ઉઠે!
હિંમત જ્યારે જવાબ દઇ દે ત્યારે સંકટ સમય ની સાંકળ સમાન મા-બાપ ની સીખ યાદ આવે કે,” બેટા, ગમે તેવી પરિસ્થિતિ આવે હિંમત નૈ હારતી અને બીજી સીખ કે બેટા, પરિવાર માં કે સમાજ માં હળ-મળી ને રહી એક-બીજા ને મદદરૂપ થવું અને એકલા નૈ ખાવુ- લોકો ની મહેમાનગતિ કરજે એમને મન મૂકી ને ખવડાવજે” બસ..પછી શું? આ તો રામબાણ ઈલાજ!
ધીરે-ધીરે અહીં રહેતા ભારતીયો માં ભળતા થઈએ અને આમ, જીવિત મડદા માં જાન ફૂંકાય! એક-બીજા નાં ધરે જવાં-આવવા નો સિલસિલો શરૂ થાય. ભારતીયો ની મહેમાનગતિ તો દુનિયાયાભર માં વખણાય, એનાં ક્લાસિસ આપડે ન લેવા પડે! મુલાકાત દરમ્યાન સમજાય કે આપડે તો એક જ વહાણ નાં મુસાફર છીએ, કોઇ વહેલા તો કોઇ મોડા ચડ્યા છીએ!
અંતે જાતે માગેલો આ વનવાસ કે જંગલવાસ અનુસાશન, એકનિષ્ઠા અને પરિશ્રમ ની તપસ્યા સાથે અને છેલ્લે મિત્રો નાં સહકાર થી મંગલમય બની જાય.
ધારાભટ્ટ-યેવલે
મેઈડ બાય માય વાઈફ
ૐ મેઇડ બાય માય વાઇફ
ધણા પરિવારો એવા હશે અમારી જેમ જે દેશ છોડી નોકરી કે કામ-ધંધાર્થે વિદેશ આવ્યા હોય. આપડી ભારતીયો ની એક ખૂબી છે, દુનિયા માં ક્યાંય પણ જાય પોતાના સંસ્કાર અને ભારતીય ભોજન કોઈ દિવસ નાં છોડે. મારી બહેનપણીઓ, પ્રિયજનો, સગા-વ્હાલાઓ, વિદેશ માં વસતાં મારા મિત્રો બધાંજ મારા આ વિચાર સાથે જરૂર સહમત થશે કે લાખોપતિ ની દિકરી હોય કે કરોડપતિ ની સાઉદી અને એમાંય યાન્બુ આવે એટલે રસોઇ બનાવવા માં એક્સર્પટ બની જાય! કારણ…શુધ્ધ શાકાહારી ભોજન નાં નામે ૨-૩ વસ્તુ જ બજાર માં મળે! અને આપડે રહ્યા ભારતીયો, જ્યાં સુધી આપણ ને જમવા માં નિત નવી ચટાકેદાર વાનગીઓ ન મળે ત્યાં સુધી ‘પેટ ભરાય પણ, મન નહીં.’ રોજ સાંજ પડે ને પાણીપુરી, ભેળ, ચાટ, વડાપાંઉ નજર સામે દેખાય! પણ વિચારી પુલાવ ઉપર કેટલાંક દિવસ કાઢવા? એને હકીકત નું રૂપ દેવા પાક કળા ને ઉજાગર કરવી પડે.
આમ તો રાંધવું એ આપણા લોહી માં છે પણ, ૨-૩ કામવાળા ને બબ્બે રસોઇયા વાળા ધર ને છોડી ને આવેલી દીકરી કે વહુ ને પ્રેક્ટીકલ કરવાનો મોકો ઓછો જ મળ્યો હોય! પણ સમય ને ધ્યાન માં રાખી આ ગૃહિણી સફળ થવા નાં મક્કમ ઈરાદા સાથે રસોડા તરફ પગ માંડે અને એવુ પ્રતિત થાય જાણે, લક્ષ્મી જી નાં ખરા અર્થ માં પગલાં પડ્યા! અને જાણે સાક્ષાત માઁ અન્નપૂર્ણા રસોડા માં પધાર્યા! જેમ નાનું બાળક ધીરે-ધીરે ચાલતા અને પછી દોડતા શીખે એવી રીતેપહેલા નાની વાનગીઓ અને પછી દેશ-વિદેશ ની પણ વાનગીઓ બનાવતા શીખી જાય.
પણ ‘ રસોઈ ની મહારાણી’ બનવા ની આ સફર માં ધર માં પતિ અને બાળકો નાં પ્રોત્સાહન ને દાદ દેવી પડે! શરૂઆત નાં પ્રયોગો માં બળી ગયેલી, સ્વાદ વગર ની કે કાચી પણ બનેલી વાનગીઓ એમ કહી ને ખાઈ લીધી હશે કે વાંધો નહીં બીજી વાર સારી બનશે, તું તારા પ્રયાસો છોડીશ નહીં.જાણી અને જોયેલી પરિસ્થિતી માં જ્યારે આવાં પ્રોત્સાહન ભરેલા શબ્દો સાંભળવા મળે ત્યારે ‘રસોઈ ની મહારાણી’ થવાના પ્રયાસ માં આ ‘ભારતીય નારી કભી ન હારી ‘ એમ વિચારી ને ખૂબ મન લગાડી ને આગેકૂચ કરે! એક સફળ વાનગી તૈયાર કરવા માં એક પણ પ્રયાસ ન છોડે! યુ-ટ્યુબ પર નાં વાનગી નાં વિડિયોઝ, ટીવી પર નાં વાનગી શો,વાનગી બુકોં, મિત્રો ની સલાહ તથા વડીલો નો અનુભવ બધાં જ પ્રયાસો કરી છૂટે!
અને છેલ્લે સજેલી સફળ વાનગી ફરી એક વાર ટેસ્ટ કરાવવા ટેબલ પર આવે.આ વખતે પતિ નો પ્રતિભાવ કેવો રહેતો હશે? ‘મેઇડ ઈન ઈન્ડિયા’ નું ટેગ વાંચી ને આપણા હ્વદય માં જે ગર્વ નો અનુભવ થાય, એવી જ અનુભૂતિ વાનગી નાં ફોટા ને ફેસબુક પર “મેઇડ બાય માય વાઈફ” નાં સ્ટેટસ ને અપડેઇટ કરતા પતિ ને થાય! -ધારાભટ્ટ-યેવલે
- ← Previous
- 1
- …
- 9
- 10
